Που πάει το πράγμα με τα «χαλιφάτα» των εξτρεμιστών;

Η άνοδος του Ισλαμικού Κράτους (ΙΚ) θα ενθαρρύνει και άλλες εξτρεμιστικές, , να δημιουργήσουν τα δικά τους εμιράτα και ίσως χαλιφάτα. Μακροπρόθεσμα όμως θα υπάρξει σύγκρουση μεταξύ των ομάδων αυτών που θα εξασθενίσει τον ισλαμικό κίνδυνο. Μέχρι όμως να συμβεί αυτό θα γίνουμε μάρτυρες μεγάλων αναταραχών.
ΠΗΓΗ: STRATFOR
ΑΠΟΔΟΣΗ ΚΕΙΜΕΝΟΥ: Παντελής Καρύκας

Σε ένα βίντεο, που αναρτήθηκε, στα τέλη Αυγούστου ο ηγέτης των Νιγηριανών τζιχαντιστών της Μπόκο Χαράμ, έκανε λόγο για την ίδρυση ισλαμικού κράτους στη βόρεια Νιγηρία. Η ανακοίνωση αυτή έγινε δύο μέρες μετά την αντίστοιχη του ηγέτη του ΙΚ. Το ΙΚ, η υπερεθνική αυτή ισλαμιστική οργάνωση ανακοίνωσε τη δημιουργία χαλιφάτου στα ελεγχόμενα από αυτή εδάφη του Ιράκ και της Συρίας.
Προφανώς η ηγεσία της Μπόκο Χαράμ εμπνεύστηκε από το ΙΚ, αλλά δεν μιμήθηκε απλώς την κίνησή του. Στη Νιγηρία οι μουσουλμάνοι είχαν ανακηρύξει το δικό τους χαλιφάτο, ήδη από τις αρχές του 19ου αιώνα. Η Μπόκο Χαράμ απλώς αποτελεί τη διάδοχο κατάσταση του νιγηριανού χαλιφάτου.
Σύμφωνα με την αντίληψη των θεωρητικών ισλαμιστών πολιτικών, μόνο ένα χαλιφάτο μπορεί να υπάρχει επί γης, για όλους τους μουσουλμάνους, την «Ούμα» (κοινότητα των πιστών). Στην πραγματικότητα, στην ιστορία του Ισλάμ υπάρχουν πάμπολλα παραδείγματα ανακήρυξης πολλών χαλιφάτων, όπως αυτό των Αβασιδών, στη Βαγδάτη, των Ομεϊαδών στην Ισπανία, ή των Φατιμιδών στην Αίγυπτο.

Τα χαλιφάτα αυτά του Μεσαίωνα δεν ήταν απλώς τα υποπροϊόντα της γεωγραφικής κατάτμησης που υπέστη το πρώτο χαλιφάτο, αλλά σχετίζονταν με πολιτικές και θρησκευτικές διαμάχες και εξελίξεις, μεταξύ τους. Οι αραβικές αυτές αυτοκρατορίες έχτισαν στην ουσία τον σημερινό μουσουλμανικό κόσμο και με τη μια ή την άλλη μορφή διατηρήθηκαν για αιώνες, μέχρι τον 18ου αιώνα, όταν η Ευρώπη πίεσε, γεωπολιτικά, τον ισλαμικό κόσμο.
Τους δύο προηγούμενους αιώνες τα διάφορα χαλιφάτα, εμιράτα και σουλτανάτα εξελίχθηκαν, τεχνηέντως, σε εθνικά κράτη. Αν και ήταν αδύναμα και τεχνηέντως δημιουργημένα, τα κράτη αυτά, τα οποία εξελίχθηκαν με τη σειρά τους στα σύγχρονα ισλαμικά κράτη, δεν είναι πιθανό να διαλυθούν από τους εξτρεμιστές ισλαμιστές που επιδιώκουν την επαναδημιουργία χαλιφάτων και εμιράτων. Αν και ο εθνικισμός είναι κάτι επείσακτο στον αραβικό/ισλαμικό κόσμο, ο οποίος εξακολουθεί ορίζεται από ανταγωνιζόμενες φυλές, έχει κατά κάποιο τρόπο καθιερωθεί πια, στον κοινό αραβικό ψυχισμό.
Αυτό μπορεί να ανιχνευτεί στην οργανωτική διάρθρωση των περισσότερων ισλαμικών κρατών, τα οποία όμως, λόγω του ελλείμματος δημοκρατίας τους, αλλά και της άρνησης των καθεστώτων τους να επιμερίσουν με δίκαιο τρόπο το εθνικό εισόδημα, επέτρεψαν την αναβίωση των διαφόρων χαλιφάτων.
Οι ακραίοι ισλαμιστές εκμεταλλεύτηκαν την οικονομική δυσπραγία των νέων, κυρίως, οι οποίοι δεν έχουν σαφή πολιτική, αλλά και θρησκευτική αντίληψη. Το ΙΚ αποτελεί την πλέον «καταξιωμένη», όσον αφορά τα εδαφική της κέρδη, ισλαμική πολιτική οντότητα. Το ΙΚ αναδείχτηκε μέσα από τις αντιθέσεις σουνιτών και σιιτών στη Μέση Ανατολή. Ως υπερεθνική όμως οργάνωση θα αντιμετωπίσει μια σειρά προκλήσεων.

Η ακραία πολιτική ρητορεία και οι πράξεις του, το αποξενώνουν από τον ισλαμικό κόσμο. Ακόμα και η αλ Κάιντα καταδίκασε το ΙΚ. Παρόμοια αντέδρασαν και πολλές άλλες ακραίες ισλαμιστικές οργανώσεις, οι οποίες επιδιώκουν την ίδρυση του δικού τους χαλιφάτου.

Στο μέλλον, το ακραίο εξτρεμιστικό Ισλάμ, πιθανότατα, θα χάσει την ορμή του, καθώς η προσπάθεια δημιουργίας, αλλά πρωτίστως, διακυβέρνησης ενός ισλαμικού κράτους θα πείσει, ίσως, κάποιους ακραίους ισλαμιστές να γίνουν πιο μετριοπαθείς. Επίσης, άλλοι μουσουλμάνοι θα τους περιορίσουν. Στη σύγχρονη εκδοχή τους, τα νέα χαλιφάτα και τα διάφορα ισλαμικά κράτη, ανταγωνιζόμενα μεταξύ τους, θα αποδυναμώσουν την ιδέα της «Ούμα», αφού δεν θα συμβολίζουν πια τον παν-μουσουλμανικό ιδεώδες.
Τα διάφορα χαλιφάτα, διαβρωμένα από τον εθνικισμό θα επιδιώκουν την εξυπηρέτηση των ίδιων συμφερόντων. Όλα αυτά, ίσως να αποτελέσουν το τελικό αποτέλεσμα αγώνων πολλών γενιών.

Μέχρι τότε, τα κοινωνικά, πολιτικά και οικονομικά προβλήματα στον αραβικό/μουσουλμανικό κόσμο, παράλληλα με τις γεωπολιτικές και δογματικές/θρησκευτικές διαμάχες και τα συμφέροντα άλλων, εξωαραβικών δυνάμεων, θα εξακολουθούν να υποθάλπουν τις συνθήκες για την ανάπτυξη εξτρεμιστικών ισλαμικών ομάδων. Το ακραίο Ισλάμ θα εξακολουθήσει να αποτελεί παγκόσμια απειλή για δεκαετίες.